Współpraca
z mentorem, jako sposób na rozwój i naukę lepszego wykorzystywania
własnego potencjału był szanowaną praktyką już w starożytności.
Mentoring w sztuce, z perspektywy historycznej był powszechnie
akceptowanym etapem rozwoju artysty. Później ta praktyka została
zaniedbana. Obecnie mentoring ponownie zyskuje popularność jako
metoda skutecznego kształcenia nie tylko w dziedzinie sztuki, ale
również w biznesie i edukacji.
Firma
Rolex ma mocną wizję rewitalizacji mentoringu w sztuce. Inicjatywę
Rolex Mentor and Protégé Arts firma rozpoczęła w 2002. Rolex
postawił sobie ambitny cel – wniesienia znaczącego wkładu do
sztuki na całym świecie poprzez umożliwianie rozwoju młodym,
wyjątkowym artystom i łączeniu ich z wielkimi doświadczonymi
mistrzami na rok twórczej współpracy „jeden na jeden”. -
Dwuletni program Rolex Mentor and Protege Arts pomaga utrwalić
artystyczne dziedzictwo i poczynić wyjątkowy i trwały wkład w
sztukę – twierdzi Patrick Helniger, dyrektor generalny Rolex.
Rolex
zaprasza doświadczonych, uznanych, starszych artystów z dziedziny
tańca, filmu, literatury, muzyki, teatru i sztuk wizualnych i łączy
ich w pary z utalentowanymi młodymi artystami. Każda para wspólnie
określa najbardziej dla siebie efektywny sposób współpracy.
Mentorzy wybierani są przez radę doradców złożonych z
najważniejszych nazwisk w poszczególnych dziedzinach sztuki. Wśród
doradców zasiadali m.in.: Pina Bausch, Carlos Saura, Alfonso Cuaron,
Anish Kapoor, Elizabeth LeCompte, Robert Wilson. To oni wybierają
mentorów, którzy określają jakiego typu ucznia poszukują. Potem
inna komisja szuka młodych artystów i zaprasza ich na spotkanie z
mentorami. Mentorzy wybierają ostatecznie ucznia, którego sami
zapraszają do współpracy ze sobą.
Każdy
podopieczny otrzymuje roczną dotację w wysokości 25.000 USD,
dodatkowo pokrycie kosztów podróży i innych ważnych wydatków.
Kolejne 25.000 USD jest dostępne dla każdego protegowanego po roku
jako grant na stworzenie nowego utworu, publikacji lub
przedstawienia. Każdy opiekun otrzymuje honorarium w wysokości
50,000 USD.
Po
skończeniu dwuletniego mentoringu, Rolex nadal śledzi postępy
absolwentów swojego programu i pomaga promować ich twórczość. W
najnowszej edycji pojawił się polski akcent. W kategorii: teatr,
wybrany został młody, obiecujący reżyser Michał Borczuch,
którego mentorem jest słynny francuski reżyser filmowy i teatralny
– Patrice Chereau (m. in. „Królowa Margot”).
Do
tej pory w programie uczestniczyło już 173 artystów, liderów
świata sztuki i ludzi kultury, w tym: 54 doradców, którzy pomogli
wybierać mentorów i 91 nominujących, którzy pomogli wybrać
protegowanych. Uczestnicy programu pochodzą z całego świata,
budując wspólnotę artystów, obejmującą obecnie 39 krajów.
Inną
ciekawą organizacją wykorzystującą artystyczny mentoring w swojej
pracy jest MAWA z Kanady. Organizacja ta realizuje swoje programy
mentoringu wyłącznie z kobietami a ich programy skierowane są do
artystek wizualnych. Starsze artystki dzielą się swoim
doświadczeniem i wiedzą z młodszymi. Poprzez mentoring tworzą
żywe, wykwalifikowane społeczności, wspierające potem artystki we
wszystkich fazach ich kariery. - Mentoring to dawanie i branie.
Jestem mentorką ale czasami zastanawiam się, kto tak naprawdę
mentoruje kogo? Uczę się bardzo dużo od osoby, której jestem
mentorem. To bardzo ważne, aby zachować otwarty umysł, słuchać i
wymieniać pomysły – mówi Aganetha Dyck, jedna z mentorek.
Program
Mentorship prowadzony przez MAWA jest całorocznym programem, w
którym starsze artystki dzielą się swoim doświadczeniem z
artystkami rozwijającymi się. Został on zaprojektowany, aby pomóc
im rozwijać umiejętności i określać cele, a także zapewnić
dostęp do odpowiednich zasobów i znalezienia wsparcia w realizacji
projektów. Oprócz relacji „jeden na jeden” z mentorką, program
zapewnia grupie protegowanych spotkania i warsztaty grupowe. Mentorki
spotkają się z protegowanymi na 5 godzin w każdym miesiącu, a
cała grupa protegowanych spotyka się na 3 godziny. Spotkania te
mają charakter krytycznych dyskusji, wspólnych wizyt w galeriach i
innych sposobów intensywnej wymiany i wsparcia. Młode artystki są
wybierane na podstawie jakości i potencjału zgłoszonych projektów.
Poza
rocznym programem, MAWA ma również krótki program Minimentoringu –
trzytygodniowych intensywnych sesji z mentorem. Minimentoring może
być zorganizowany wokół tematu projektu, jego strony formalnej lub
wykorzystaniu konkretnego medium.
Dlaczego
działania mentoringowe MAWy są dedykowane wyłącznie kobietom?
Założycielki organizacji argumentują na stronie, że twórczość
kobiet nadal jest dużo rzadziej obecna w zbiorach publicznych
galerii sztuki niż twórczość mężczyzn. Kobiety rzadziej również
są obsadzane na stanowiskach kierowniczych w dużych galeriach
publicznych. Na zwykłych stanowiskach pracy w instytucjach
związanych ze sztukami wizualnymi też spotykamy mniej kobiet, mimo
że są stanowią one większość wśród studentów kierunków
plastycznych na akademiach sztuk. I chociaż kobiety stanowią
większy odsetek praktykujących artystów wizualnych w Kanadzie
(54%), mają wciąż niższe dochody. Średni kanadyjski artysta
zarabia 24.400 dolarów na rok, podczas gdy średnia kanadyjska
artystka zarabia 13.800 dolarów na rok. Poza tym mentorki MAWy
stwarzają bezpieczną przestrzeń swoim podopiecznym do badania
kwestii seksualności, płci i tożsamości współczesnej kobiety.
Podane
przykłady są tylko jednymi z wielu sposobów wykorzystania
mentoringu w pracy z artystami. W obu przypadkach doświadczeni
twórcy pomagają młodszym kolegom wejść i odnaleźć się w
często skomplikowanym świecie zawodowej sztuki. Relacje te oparte
są przede wszystkim na wzajemnym zaufaniu i indywidualnym kontakcie.
Starsi dzielą się swoim doświadczeniem a młodsi pokazują im jak
zmienia się współczesna wrażliwość i otaczający nas świat.
Przestrzeń sztuki staje się w procesie mentoringu świetnym
obszarem do prawdziwej międzypokoleniowej wymiany wiedzy, poglądów,
inspiracji, odczuć, przemyśleń, metod – do prawdziwego spotkania
dwóch generacji.
* zdjęcia pochodzą z projektów realizowanych w ramach programu "Seniorzy w akcji"
Bardzo dobry wpis. Pozdrawiam serdecznie.
OdpowiedzUsuń